Spis treści
Ogródek warzywny to cenne źródło smacznych, zdrowych warzyw, uprawianych na potrzeby Twojej rodziny. Jeżeli chcesz takie mieć, ale zupełnie nie wiesz, jak się do tego zabrać, skorzystaj z naszego poradnika, jak założyć ogródek warzywny krok po kroku. Dowiesz się, na co zwrócić uwagę podczas zakładania przydomowej uprawy i jakich zasad przestrzegać, żeby warzywa były zdrowe oraz odpowiednio rosły. Podpowiemy również, jak zaplanować system nawadniania, aby był skuteczny i pozwolił Ci zaoszczędzić sporo czasu i pieniędzy.
Odpowiednie miejsce na ogródek warzywny – jak wybrać?
Miejsce na ogródek warzywny powinno być usytuowane z dala od ruchliwej, zanieczyszczonej ulicy lub drogi. Wybierz stanowisko widne, dobrze nasłonecznione i osłonięte od wiatru.
Obok Twojego ogródka nie powinny rosnąć duże drzewa lub krzewy. Zacieniają go, a ponadto posiadają długie, rozgałęzione systemy korzeniowe, które zabierają uprawianym przez Ciebie roślinom wodę oraz składniki odżywcze. Warzywa rosnące na słońcu zazwyczaj zawierają więcej witamin oraz mają lepszy smak. Rozwijając się w cieniu, warzywa liściaste – takie jak sałata czy szpinak – kumulują azotany, co jest bardzo niekorzystne.
Niezwykle istotną kwestią jest usytuowanie ogródka w miarę blisko ujęcia wody. W czasie sezonu wegetacyjnego warzywa często wymagają podlewania. Teren w miarę możliwości powinien być równy, żeby nie gromadziła się na nim deszczówka. Nie powinieneś też sadzić warzyw na stoku, ponieważ wtedy usychają, nie mogąc pobrać odpowiedniej ilości wody.
Wybierz odpowiedni rodzaj gleby
Podłoże, na którym powstanie ogródek warzywny powinno być żyzne, przepuszczalne i próchnicze. Dla większości warzyw najlepsza jest ziemia o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym. Zalecane pH gleby pod warzywa mieści się w przedziale od 6,0 do 7,0.
Raczej unikaj ziemi kwaśnej lub bardzo kwaśnej (pH 5,5 i poniżej), gdyż z takich gleb rośliny mają utrudnione pobieranie składników pokarmowych. Wskaźnik pH możesz zmierzyć pehametrem lub oddać próbkę podłoża do badania w stacji chemiczno-rolniczej. Gleby kwaśne wymagają uregulowania odczynu poprzez zastosowania nawożenia wapniowo-magnezowego, które powtarza się co 4 lata. Nawóz zastosuj przed rozpoczęciem uprawy warzyw.
Przygotuj teren pod swój warzywnik
Miejsce, w którym chcesz założyć ogródek warzywny trzeba dokładnie oczyścić. Usuń kamienie, gałęzie, pozostałości wcześniej uprawianych roślin. Nieusunięte resztki roślinne są często źródłem organizmów chorobotwórczych, w tym grzybów.
Glebę pod ogródek warzywny należy starannie przygotować. Spulchnienie i rozluźnienie pozwala na poprawę jej struktury, a przede wszystkim uregulowanie przepływu wody i powietrza. Z podłoża o prawidłowej strukturze warzywa mogą swobodnie pobierać wodę, a wraz z nią składniki odżywcze. Mały ogródek warzywny możesz uprawiać ręcznie szpadlem, przy większym przyda się glebogryzarka.
Następnie ziemię należy starannie wyrównać. W celu dostarczenia składników pokarmowych i użyźnienia można zastosować obornik co 2-3 lata lub kompost.
Stwórz plan upraw oraz wyznacz grządki
W kolejnym kroku powinieneś zaplanować swój ogródek warzywny i ustalić, jakie warzywa oraz zioła będziesz uprawiać, a także w jakiej kolejności. Dobrze jest przestrzegać pewnych zasad, które określają, jakie rośliny mają korzystny wpływ na prawidłowy wzrost i zdrowotność roślin rosnących w sąsiedztwie, a których należy unikać. Ma to związek z wydzielaniem przez warzywa substancji chemicznych.
Na przykład fasola, groch, rzodkiew i koper dobrze wpływają na ziemniaki, a cebula na buraki. Z kolei nie powinno się uprawiać pomidorów obok ogórków, grochu i ziemniaków, a fasoli obok buraków. Przykładów na złe i dobre sąsiedztwo warzyw jest oczywiście więcej.
Warzywa sieje się i sadzi na grządkach. Mogą być one wyżej podsypane, żeby nie gromadziła się w nich woda. Siejąc możesz sobie pomóc sznurkiem umocowanym na początku i na końcu grządki. Wówczas rośliny będą wysiane równo i prosto w rządkach. Między grządkami powinny znajdować się ścieżki, abyś mógł swobodnie poruszać się pielęgnując warzywa.
Kalendarz nasadzeń i siewu, czyli co kiedy?
Zaczynając od wczesnej wiosny możesz przystąpić do siewu i sadzenia warzyw. W marcu wysiewa się cebulę. Można ją również w kwietniu posadzić z dymki. Wówczas wcześniej zyskasz szczypior do kanapek i jajecznicy.
Na przełomie marca i kwietnia sieje się i sadzi takie warzywa jak: sałata, marchew, pietruszka, seler, groch i bób. Rzodkiewkę i sałatę możesz wysiewać lub sadzić kilka razy w roku, ponieważ mają krótki okres wegetacyjny (do 5 tygodni rzodkiewka, a do 6 tygodni sałata z rozsady).
Między kwietniem a majem posadź kalafiory, brokuły i buraki, kapustę. W maju – ogórki, dynię, cukinię, koper i pomidory z rozsady (na grządkach mogą się znaleźć dopiero od połowy maja, gdy minie ryzyko przymrozków). Koper ogrodowy możesz uprawiać 2-3 razy w sezonie. Na przełomie maja i czerwca posadź fasolę.
System nawadniania – zacznij od planowania
W trakcie sezonu musisz dbać o swój warzywnik. Oprócz regularnego plewienia, zadbaj o odpowiednie nawodnienie roślin. Powinno ono być dopasowane do rodzaju warzywa, a także warunków atmosferycznych. Jak to zrobić, kiedy w Twoim ogródku wykiełkowało wiele różnych warzyw, o zróżnicowanych potrzebach? Odpowiedź jest prosta – zainstaluj system nawadniania kropelkowego.
Wszystko co związane z uprawą roślin wiąże się z regularnością, dlatego rozpocznij przygodę z nawadnianiem od planowania. Musisz rozrysować swój ogródek warzywny i zaznaczyć na nim poszczególne rośliny. W konsekwencji będziesz wiedział, jaki rodzaj akcesoriów nawadniających potrzebujesz, a co za tym idzie, na ile sekcji podzielić nawanianie.
Każdy element nawadniający powinien znaleźć się w odrębnej sekcji, zgodnie z poniższymi zasadami:
- zraszacze, emitery patykowe oraz linie kroplujące powinny się znajdować na osobnych sekcjach;
- należy w obrębie jednej sekcji zrzeszać urządzenia o podobnej lub dopasowanej do siebie dawce opadowej;
- należy trzymać się ustalonych w koncepcji granic stref wynikających ze stopnia nasłonecznienia ogrodu;
- najlepiej rozdzielić sekcję linii kroplującej osobno na rośliny wodolubne i niewymagające, aby lepiej dopasować czas nawadniania konkretnych partii nasadzeń.
Dopasowanie akcesoriów do nawadniania do konkretnych warzyw
Elementów, z których można zbudować system nawadniania kropelkowego jest bardzo dużo. Dzięki temu nie ma problemu z doborem najodpowiedniejszego do niemal każdej rośliny. Z drugiej strony jednak, początkujący ogrodnik może mieć z tym spory problem. W związku z tym podpowiemy od czego zacząć.
W zależności od rodzaju rośliny, wybierz odpowiednie akcesoria:
Emiter patykowy (prosty lub kątowy) świetnie sprawdzi się przy nawadnianiu fasoli, grochu, bobu, pomidorów, ogórków, czyli warzyw strączkowych oraz krzewiastych.
Linia kroplująca to dobry pomysł na nawadnianie roślin korzeniowych (marchew, pietruszka, cebula, buraki, etc.) oraz takich z niewielkim systemem korzeniowym – sałaty, rzodkiewki, a także ziół.
Instalacja systemu nawadniającego
Zaplanowałeś już poszczególne sekcje, zgodnie z wymaganiami roślin, teraz trzeba połączyć je w system. Zacznijmy od rury doprowadzającej, której główne zadanie to rozprowadzenie wody do systemu. Zbudowana z tworzywa LDPE, powinna mieć przekrój dopasowany do wielkości ogródka. Generalnie im więcej sekcji, tym powinna być szersza. Zalecamy taką o przekroju 20, a nawet 25 mm.
Podłącz rurę doprowadzającą do źródła. Jeśli planujesz wykorzystać najbardziej popularny kran ogrodowy, koniecznie musisz zaopatrzyć się w szybkozłączkę i odpowiednią złączkę pasująca do średnicy wybranej rury.
Akcesoria do łączenia
Główną rurę doprowadzającą musisz rozdzielić na poszczególne sekcje. Służą do tego akcesoria do nawadniania, tzw. złączki lub kształtki. Do rury doprowadzającej potrzebne Ci będą głównie trójniki. Dobierz rozmiar gwintu do węża. Najlepiej wybrać takie z systemem skręcania. Są one łatwe w instalacji – nie potrzebujesz żadnych narzędzi. Ponadto gwarantują szczelność – woda nie będzie wydostawać się poza system.
Korki oraz zawory
Niezwykle istotnym elementem są korki, które powinieneś zamontować na końcu każdej linii. Po pierwsze zapobiegają one wydostawaniu się wody poza system, ponadto umożliwiają płukanie systemu, co jest nieodzownym elementem utrzymania go w odpowiedniej kondycji przez wiele sezonów.
Poza tym, przy każdym wyjściu na kolejną sekcję powinieneś zainstalować zawór. Umożliwi on zamykanie oraz otwieranie przepływu wody na każdy sektor. Jeśli w trakcie nawadniania będziesz chciał wyłączyć jeden z nich z obiegu, wystarczy przekręcić zawór.
Sekcja linii kroplujących
Linie kroplujące wybierz najlepiej z kompensacją ciśnienia. Emitery są rozstawione w odległości ok. 30 cm od siebie, a ich budowa reguluje ciśnienie przepływającej przez nie wody. Rozłóż je wzdłuż grządek jak najbliżej nawadnianych roślin. Na końcu każdej z nich umieść korek.
Linię kroplującą można również wykorzystać do nawadniania roślin znajdujących się przy ogrodzeniu, a szczególnie do żywopłotów stworzonych z tui. Odpowiednie podlewanie zapewni, że zielony płot skutecznie osłoni od uciążliwych sąsiadów czy ruchliwej ulicy, a dzięki temu Twój ogród stanie się prawdziwą oazą spokoju. Więcej o nawadnianiu tui przeczytasz TUTAJ.
Sekcja kroplowników
Grządki, na których rosną pomidory czy bób możesz nawadniać za pomocą emiterów patykowych połączonych z kroplownikami. Są to proste elementy zasilane z linii nawadniającej wężykiem PVC. Ilość wody oraz jej ciśnienie reguluje kroplownik, z którego poprowadzone są przewody.
Emiter wbijasz bezpośredni w glębę, tuż przy roślinie. Z jednej linii nawadniającej możesz wyprowadzić jeden, dwa, a nawet cztery emitery. Pamiętaj jednak, aby zadbać o kroplownik z odpowiednim ciśnieniem oraz dostatecznie grubą rurę doprowadzającą (zalecamy 20 lub 25 mm).
Ekologicznie i zdrowo przez cały sezon
Własny ogródek warzywny zagwarantuje Ci pyszne i zdrowe plony od wiosny do jesieni. Wcale nie musisz włożyć w jego stworzenie całej masy pracy oraz dużej ilości pieniędzy. Jeżeli zastosujesz się do naszych powyższych porad, zbiory z pewnością będą obfite.
Dobrze zaplanowany system nawadniania kropelkowego pozwoli Ci zaoszczędzić mnóstwo pracy przy regularnym nawadnianiu. Ponadto zaoszczędzisz wodę oraz sporo pieniędzy. To najbardziej ekonomiczny sposób dostarczania wody do roślin. Fakt, że bez problemu zbudujesz go zupełnie samodzielnie, z pewnością zwiększy poczucie satysfakcji.
Pamiętaj o konserwacji systemu nawadniającego po sezonie. Przedmuchaj instalację sprzężonym powietrzem, by uchronić ją przed zniszczeniem przez niskie temperatury. Odpowiednia pielęgnacja zestawu do podlewania zapewni jego prawidłowe funkcjonowanie przez wiele lat.
