Spis treści
W dzisiejszych czasach liny pełnią rolą cichego bohatera. Chociaż nie są widoczne na każdym kroku, ciężko byłoby sobie wyobrazić funkcjonowanie bez nich. Są niezbędne, kiedy trzeba coś przetransportować, naciągnąć, podnieść, zaczepić. Kiedy mowa o linie, od razu przychodzi na myśl, zwykła kremowa wykonana z włókien naturalnych. Rodzaj ten, pomimo niezaprzeczalnej estetyki, nie jest pozbawiony wad. Bardzo często jest podatny na wilgoć, a także na zrywanie. W aspekcie wytrzymałości doskonale sprawdza się lina stalowa, z tego względu znajduje ona szerokie zastosowanie w inżynierii, budownictwie czy transporcie. Jesteśmy przekonani, że w tym skromnym podłużnym przedmiocie drzemie o wiele większy potencjał. Dlatego znaleźliśmy 5 obszarów, gdzie można ją wykorzystać w domowych warunkach. Ale zacznijmy od początku…
Historia liny
Potrzeba przenoszenia ciężkich ładunków lub transport towarów w górzystych warunkach terenowych zdecydowanie mogła przyczynić się do powstania liny. Historycy nie potrafią podać konkretnej daty i miejsca jej wynalezienia. Może być to spowodowane faktem, że w bardzo dawnych czasach zapracowani ludzie, zwyczajnie woleli używać przedmiotów, niż rozpisywać się o ich stworzeniu. Jedne z najstarszych wzmianek o wykonywaniu i wykorzystywaniu lin znajdują się na freskach odkrytych w Egipcie. Naukowcy szacują, że mogą mieć 3300 lat. Do produkcji lin starożytni Egipcjanie używali materiału, który był powszechnie dostępny, czyli włókien trzcin czy palm daktylowych. Wynalazek znacząco ułatwiał transport ciężkich bloków kamiennych oraz rzeźb. Kto wie, może gdyby nie lina nie powstałaby piramida Cheopsa, która jest uważana za jeden z cudów świata.
Z biegiem lat lina towarzyszyła człowiekowi i upraszczała kolejne czynności. Szczególnie duży popyt na ten produkt był tam, gdzie produkowano łodzie. Zapotrzebowanie na przedmioty tego typu spowodowało powstanie powroźnictwa, czyli rzemiosła zajmującego się ich skręcaniem. Niezależnie od regionu świata sposób tworzenia był taki sam. Nie jest to nic skomplikowanego, ale łatwiej to pokazać niż opisać, dlatego zachęcamy do zapoznania się z poniższym filmikiem. Różniły się natomiast wykorzystywane materiały, stosowane były włókna konopne, sizalowe czy jutowe.
W średniowieczu, szczególnie w Ameryce Południowej, liny służyły do budowania mostów wiszących. Dwie z nich o średnicy 40 cm były przymocowane do pylonów umieszczonych na łączonych krawędziach skarpy, pozostałe wraz z bloczkami drewnianymi służyły za kładkę. Na całej długości konstrukcji znajdowały się cieńsze liny łączące część nośną i pomostową. Przy silnym wietrze przeprawa przez most, nie zaliczała się do najprzyjemniejszych czynności, jednak ilość zaoszczędzonego czasu przy takiej podróży z pewnością to rekompensowała.
Stalowa rewolucja
Rozwój technologii w XVII zachęcał wynalazców do poszukiwania metody tworzenia materiału, który sprawdziłby się w przemyśle, inżynierii czy budownictwie. Najbardziej pożądanymi cechami była trwałość, dostęp do surowca, ale także koszty procesu produkcji. Wybór padł na stal (czyli mieszankę żelaza z domieszką węgla), dlatego naukowcy poszukiwali sposobu pozyskiwania czystego żelaza.
W 1856 roku brytyjski inżynier Henry Bessemer wynalazł technologię, w której nadmiar węgla z rudy żelaza był usuwany poprzez podgrzanie materiału, a następnie wydalany w postaci dwutlenku węgla. Proces był tani i szybki, jednak nie był idealny, ponieważ w ostatecznym produkcie pozostawało za dużo tlenu. Kolejnym problemem było zanieczyszczenie fosforem, które wpływało na kruchość materiału.
Do pełnego sukcesu potrzebna była pomoc dwóch innych naukowców. Nadmiar tlenu został wyeliminowany dzięki Robertowi Mushet, który zaczął stosować spiegeleisen (związek żelaza, węgla i manganu). Mangan skutecznie likwidował nadmiarowy składnik. Na pomysł dodania do procesu wapnia wpadł Sidney Gilchrist Thomas. Ten podstawy topnik pozwalał usunąć fosfor z produktu.
Udoskonalona technologia Bessmera znacznie obniżyła koszty wytwarzania stali i przyczyniła się do masowej jej produkcji. Od tego czasu materiał zaczął być wykorzystywany w budownictwie do tworzenia profili konstrukcyjnych i kształtowników podtrzymujących, co zapewniało nowe możliwości w tej dziedzinie. W przemyśle stosowany był do budowy maszyn, kadłubów, a także do przedmiotów codziennego użytku.
Stal i lina
Potencjał materiału został doceniony w produkcji lin. Stal charakteryzuje się wysoką wytrzymałością, odpornością na rozciąganie, ścieranie, zgniatanie, a także zrywanie. Dodatkowo elementy mogą być pokryte warstwami ochronnymi, które zabezpieczą materiał przed deszczem, słońcem i szkodliwymi substancjami. Wszystkie zalety na pewno przeanalizował niemiecki inżynier Wilhelm August Albert, ponieważ w 1834 roku stworzył pierwsza linę wykonaną ze stali. Przedmiot był wykonany ręcznie z trzech splotek. Miał 605 metrów długości i 17 mm średnicy i został wykorzystany w kopalni Carolina w Niemczech.
Wydarzenie to spowodowało dalszą produkcję, pomimo że pierwsza lina stalowa nie była idealna. Obecnie ze względu na duże możliwości nośne znajduje zastosowanie w mechanizmach dźwigowych, na budowach i w górnictwie. Jest elementem konstrukcyjnym przy mostach wiszących, bramach czy pomostach. Lina stalowa przydadzą się na statku do naciągania masztów, a także do holowania w porcie. Można je spotkać na trasach górskich, gdzie, przymontowane do skał, pomagają amatorom wspinaczki zdobywać szlaki via ferraty. Zawodowcom zapewniają asekurację przy pracy na dużych wysokościach, a amatorom zabawę w parkach linowych. W dalszej części tekstu opiszemy, do czego jeszcze można wykorzystać stalowe linki.
Stal wspiera rośliny
Każdy początkujący ogrodnik powinien wiedzieć, że niektóre rośliny potrzebują specjalnego wsparcia. Podpórka do kwiatów ułatwia ukazanie ich największych walorów estetycznych. Tego typu rozwiązanie sprawdza się w przypadku porywistego wiatru czy ulewnego deszczu. Dzięki niemu delikatne elementy roślin są chronione przed uszkodzeniami.
Do wspierania roślin nadają się drewniane paliki, proste tyczki bambusowe, podpory plastikowe i metalowe. Cały wachlarz rozwiązań oferuje połączenie liny stalowej i drewnianych słupków. Wytrzymałość materiału na warunki zewnętrzne (deszcz czy silne słońce), sprawi, że będzie to ciekawe, estetyczne i trwałe rozwiązanie.
Podpora dla roślin pnących
Róże są uznawane za królowe ogrodów, jednak bez odpowiedniego ich zaakcentowania zgubią się w gąszczu innych kwiatów. Ze względu na ich szlacheckie pochodzenie niezbędne jest przygotowanie im honorowego miejsca, dlatego polecamy zbudowanie pergoli. Potrzebny będzie prosty drewniany stelaż i lina stalowa, do których należy podwiązać pędy, ponieważ róże to rośliny, które słabo się wspinają. Słoneczne stanowisko, odpowiednia pielęgnacja spowoduje, że długo będzie można cieszyć się pięknymi kwiatami, a wyeksponowane na pergoli z pewnością staną się największą ozdobą ogrodu.
Miłośnicy owoców z własnego krzaczka, którzy planują własną uprawę, powinni zainteresować się rusztowaniami szpalerowymi. Są to konstrukcje wykonane z pionowych słupków połączonych kilkoma rzędami linek. Rozwiązanie to sprawdzi się dla różnych krzewów owocowych, a szczególnie dla winorośli. Jeżeli nie posiadamy wystarczająco dużo przestrzeni na specjalne miejsce na ogródek warzywno-owocowy, ciekawym pomysłem jest stworzenie ramy wykonanej z drewna i stalowych linek, które będą pionowo przyczepione do stelażu. Kiedy roślina się rozrośnie uzyskamy naturalny parawan, który w znakomity sposób wydzieli strefy w ogrodzie.Zielone ściany
W obliczu coraz bardziej zagęszczającej się tkanki miejskiej zaczyna brakować zieleni. Deweloperzy chcą wykorzystać, w jak największym stopniu swoją działkę, gdyż kupili ją za niemałe pieniądze. Z tego względu przestrzeń przeznaczona na roślinność jest bardzo ograniczona. Ratunkiem na tą betonową katastrofę może być wykorzystywanie zielonych ścian. Konstrukcja wykonana ze stalowych linek jest wytrzymałą drabiną dla pnących się roślin. Zaczepione hakami na całej powierzchni dokładnie osłonią szpecącą ścianę. Do tego celu należy wybrać odpowiednie rośliny. Najlepiej sprawdzą się duże pnącza, które rozrastają się nawet na 12 metrów (dławisze, rdestówka bucharska czy glicynia). Wykorzystanie bluszczu, którego kolory zmieniają się wraz z porą roku sprawi, że uzyska się zachwycają dynamiczną elewację.
Prawie niewidzialny pomocnik
Lina stalowa charakteryzuje się duża wytrzymałością, a przy tym jej średnica jest niewielka. Takie cechy powodują, że doskonale sprawdza się w podtrzymywaniu nawet ciężkich przedmiotów. Jest to świetne rozwiązanie dla wiszących dekoracji w domu. Jeśli przede wszystkim zależy nam na wyeksponowaniu ciekawej obudowy lampy czy przepięknej zasłony, a niekoniecznie podkreślenie na czym jest zawieszona, zastosowanie do tego celu linę stalową jest wspaniałym pomysłem.
Współczesna huśtawka w domu
Huśtawka w domu czy mieszkaniu nie jest już wielkim zaskoczeniem. Na takie rozwiązanie decyduje się coraz więcej osób. Nie musi być to tylko zabawka dla dzieci, ale także ciekawy element wystroju. Do wykonania huśtawki niezbędne jest zamontowanie haków w suficie, dlatego nie ominie nas wiercenie. Należy pamiętać o dobraniu odpowiednich wierteł i kołków rozporowych. Konstrukcja musi być wytrzymała, ponieważ nie chcemy, żeby była to jednorazowa przyjemność
Część ludzi rezygnuje z marzenia posiadania huśtawki w domu ze względu na jej niepasujący wygląd do modernistycznego wystroju w mieszkaniu. Receptą na ten problem jest zastosowanie lin stalowych do podtrzymywania. Zasada działania przedmiotu zostanie taka sama, ale huśtawka nabierze surowego i lekkiego charakteru.
Lewitujące lampy
Wiszące lampy są teraz bardzo modne. Żeby dodać im spektakularnego wyglądu wystarczy zawiesić je na stalowej linie. Najlepszy efekt można uzyskać w wysokich, obszernych pomieszczeniach lub takich pomalowanych na szaro, dzięki temu oprawy będą wyglądały, jakby unosiły się w powietrzu. W takich pokojach mocowanie lamp będzie praktycznie niewidoczne. Patent ten z powodzeniem sprawdzi się w modernistycznych i industrialnych wnętrzach.
Lina stalowa przyda się także w oświetleniu nazywanym systemem linkowym. Polega on na zawieszeniu kilku lamp na stalowych cienkich szynach. Jedną linką przepływa prąd, natomiast funkcją drugiej jest stabilizacja reflektorów. Jest to proste rozwiązanie, które pozwala dostosować oświetlenie do swoich indywidualnych potrzeb (liczba lamp, rozstaw, kąt oświetlania). System ten z powodzeniem stosuje się w nawet w ciężkich warunkach, takich jak poddasza.
Niecodzienna ozdoba z liny stalowej
Z pewnością nasuwa się pytanie, czy przedmiot składający się z kilku zwiniętych drutów może być ozdobą. Nie jest to jego główne przeznaczenie, ale osoby kreatywne mówią “Dla chcącego nic trudnego”. Cienka lina stalowa sprawdzi się jako materiał do produkcji nietypowej czy teatralnej biżuterii.
Nie wszystkim może odpowiadać, takie nietypowe zastosowanie, dlatego mniej szalonym pomysłem jest wykorzystanie jako dekoracji mieszkania. Z otwartymi ramionami linę stalową wita styl modernistyczny i industrialny. Modernizm kojarzony jest z elegancją oraz minimalizmem. Klimat industrialny charakteryzuje się elementami, które wyglądem przypominają te z fabryki. O tym, że lina stalowa sprawdzi się w aranżacji takiego wnętrza jest fakt, że najczęściej stosowanymi materiałami w obydwu przypadkach są drewno, metal i szkło.
Niezwykłe połączenie schody i lina stalowa
Błędnym założeniem jest stwierdzenie, że styl modernistyczny pozbawiony jest elementów ozdobnych. Faktycznie, liczba przedmiotów, których jedyną funkcją jest dekoracja, jest znacząco ograniczona. Rolę upiększającą przejmują często rzeczy codziennego użytku, które swoją formą wprawiają w zachwyt.
Przykładem mogą być schody wzbogacone o ciekawą balustradę. Tutaj z pomocą przychodzą liny stalowe, których wykorzystanie zapewni otrzymanie efektownego produktu. Liny mogą być zamontowane pionowo, pełniąc rolę łącznika między sufitem a stopniami. Takie rozwiązanie pozostawia uczucie przestrzeni i lekkości konstrukcji, a także doskonale sprawdza się przy kręconych schodach, gdzie tworzenie balustrad jest bardziej skomplikowane. Linki nie muszą być zamontowane w pionie, zaczepienie ich pod różnymi kątami pozwoli uzyskać bardziej designerski i niepowtarzalny efekt.
Biżuteria
Lina stalowa o niewielkiej średnicy jest wystarczająco giętka, by uformować z niej okrąg. Z kolei to doskonała okazja do stworzenia nietypowej biżuterii, którą można nosić na nadgarstku. Bransoletka wykonana z kilku cienkich linek stalowych spięta metalowym zapięciem to interesujący dodatek, która przypadnie do gustu płci męskiej. Wygląd takiej ozdoby kojarzy się z warsztatem lub niedawno odbytym rejsem na żaglówce. Ciekawy splot oraz eleganckie zapięcie może przekonać do tego produktu również panie.
Modna użyteczność
W dzisiejszych czasach ciężko sobie wyobrazić życie bez niektórych przedmiotów. Pozwalają przyspieszyć wykonywanie codziennych czynności lub sprawić, że są one bardziej przyjemne. Większości są to przedmioty elektroniczne, takie jak pralka czy zmywarka. Są też mniej spektakularne rzeczy, które mają swoje zasługi w zmienianiu naszego życia na lepsze. Poniżej przedstawiamy kilka pomysłów, jak można wykorzystać linę stalową, żeby stworzyć coś nie tylko użytecznego, ale też wyglądającego zaskakująco dobrze.
Tablica organizacyjna
Szczególnie zapracowane i roztrzepane osoby wiedzą, jak potrzebny jest to przedmiot. Dzięki niemu wszystkie najważniejsze informacje o planowanych spotkaniach, nieubłagany deadlinach czy terminach odebrania butów od szewca są w jednym miejscu. Tablica organizacyjna nie musi być kojarzona tylko z nieprzyjemnymi obowiązkami. Jest to doskonałe miejsce na pamiątkowe zdjęcia z wakacji czy najlepsze dzieła dziecięcych artystów.
Najbardziej powszechnie stosowane są korkowe lub białe tablice, na których można przyczepić kartki za pomocą magnesów. Nie wszystkim może odpowiadać ich biurowy wygląd, dlatego zachęcamy do stworzenia własnej. Doskonałym elementem do wykonania tablicy są stalowe linki zaczepione o śrubowe haki. Jest to o wiele lepszy materiał niż sznurek, ponieważ, przy uzupełnianiu tablicy o kolejne notatki, nie ulega odkształceniu Dla wielbicieli geometrycznej prostoty sugerujemy wykonanie tablicy składającej się z pionowych i poziomych linii (powstanie kratownica), a dla artystycznych dusz polecamy odrobinę szaleństwa i stworzenie prawdziwego dzieła sztuki. Kartki z informacjami będą do nich przyczepione za pomocą metalowych klamerek lub magnesów. Dodatkowo na hakach można zawiesić drobne przedmioty, np klucze.
Żagiel przeciwsłoneczny w ogrodzie
Dzięki ciężkiej pracy po godzinach i wielu wyrzeczeniom możesz się cieszyć wymarzonym domem z piękną działką. Teraz każda wolna chwila smakuje o wiele lepiej, bo jest spędzona na błogim wylegiwaniu się na tarasie. Do szczęścia brakuje tylko trochę cienia, bo jak to się mówi: “Co za dużo (słońca), to niezdrowo”. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby stworzyć własnoręcznie wykonane zadaszenie tarasu. Nie trzeba ograniczać się do zwykłego parasola przeciwsłonecznego, ponieważ wykorzystując proste elementy można wykonać żagiel przeciwsłoneczny.
Niezależnie w ilu miejscach konstrukcja zostanie przyczepiona do budynku, potrzebne będą też słupki (stalowe lub drewniane), które pozwolą prawidłowo rozwijać żagiel. Należy pamiętać, że do zbudowania żagla przeciwsłonecznego będą również potrzebne takie elementy, jak śruby rzymskie, uchwyty żeglarskie, karabińczyki.
Tyrolka spełnieniem (nie tylko) dziecięcych marzeń
Pozostając w tematyce ogrodu chcielibyśmy zwrócić uwagę, że stalowa linka jest świetną inspiracją do wykonania niecodziennej atrakcji na świeżym powietrzu, która zachwyci nie tylko najmłodszych. Mówimy tu oczywiście o tyrolce, czyli urządzeniu pozwalającym na zjazd po linie.
Wbrew pozorom stworzenie wymarzonej zabawy dla dzieci nie jest skomplikowane. To czego potrzebujemy: dwóch drzew, na których zawiesimy linę stalową, gotowego wózka lub wykonanego własnoręcznie (za pomocą rolek z łożyskami, dwóch stalowych kątowników i śrub) i elementu do trzymania podczas zjeżdżania (zwykła lina lub metalowe uchwyty). Lina stalowa powinna mieć średnicę nie mniejszą niż 6 mm i być odpowiednio naciągnięta, żeby zapewnić bezpieczeństwo zjeżdżających. Po jej wykonaniu, będzie można odpocząć od nieustających krzykliwych próśb dzieci, żeby zabrać je do parku linowego i w spokoju napić się kawy na zacienionym, przez własnoręcznie wykonany żagiel słoneczny, tarasie.
Kreatywne wykorzystanie lin stalowych
Mamy nadzieję, że pomysły na kreatywne zastosowanie liny stalowej, pokazały, że nie musi się ona kojarzyć tylko z inżynierskimi konstrukcjami czy wyciąganiem offroadowego auta z błota. Wierzymy, że nawet niepozorne przedmioty, mogą mieć zupełnie inne, często ciekawsze zastosowanie. Dlatego zachęcamy do dzielenia się w komentarzach swoimi koncepcjami na niecodzienne wykorzystanie bohaterki tego tekstu.
